Aleksandra Aleksandrowicza Fridmana (1888-1925) - rosyjski i radziecki matematyk, fizyk i geofizyk, twórca współczesnej kosmologii fizycznej, autor pierwszego w historii niestacjonarnego modelu Wszechświata (Wszechświata Friedmana).
W biografii Aleksandra Fridmana jest wiele interesujących faktów, o których będziemy mówić w tym artykule.
Przed tobą krótka biografia Aleksandra Aleksandrowicza Fridmana.
Biografia Aleksandra Fridmana
Alexander Fridman urodził się 4 (16) czerwca 1888 roku w Petersburgu. Dorastał i wychował się w twórczej rodzinie. Jego ojciec, Aleksander Aleksandrowicz, był tancerzem baletowym i kompozytorem, a jego matka, Ludmiła Ignatiewna, była nauczycielką muzyki.
Dzieciństwo i młodość
Pierwsza tragedia w biografii Friedmana wydarzyła się w wieku 9 lat, kiedy jego rodzice zdecydowali się na rozwód. Potem wychowywał się w nowej rodzinie ojca, a także w rodzinach dziadka i ciotki ze strony ojca. Warto dodać, że relacje z matką powrócił dopiero na krótko przed śmiercią.
Pierwszą placówką edukacyjną Aleksandra było gimnazjum w Petersburgu. To tutaj zainteresował się astronomią, studiując różne prace z tej dziedziny.
U szczytu rewolucji 1905 roku Friedman wstąpił do organizacji północnych socjaldemokratów. W szczególności drukował ulotki adresowane do ogółu społeczeństwa.
Jakow Tamarkin, przyszły słynny matematyk i wiceprezes Amerykańskiego Towarzystwa Matematycznego, uczył się w tej samej klasie z Aleksandrem. Między młodymi mężczyznami rozwinęła się silna przyjaźń, ponieważ łączyły ich wspólne interesy. Jesienią 1905 r. Napisali artykuł naukowy, który został wysłany do jednego z najbardziej autorytatywnych wydawnictw naukowych w Niemczech - „Mathematical Annals”.
Ta praca była poświęcona liczbom Bernoulliego. W rezultacie w następnym roku niemiecki magazyn opublikował prace rosyjskich uczniów gimnazjum. W 1906 roku Fridman ukończył z wyróżnieniem gimnazjum, po czym wstąpił na Uniwersytet Petersburski, na Wydział Fizyki i Matematyki.
Po ukończeniu studiów Aleksander Aleksandrowicz pozostał na Wydziale Matematyki, przygotowując się do uzyskania stopnia naukowego profesora. Przez następne 3 lata prowadził zajęcia praktyczne, wykładał i kontynuował naukę matematyki i fizyki.
Działalność naukowa
Kiedy Fridman miał około 25 lat, zaoferowano mu miejsce w Obserwatorium Aerologicznym, znajdującym się niedaleko Sankt Petersburga. Następnie zaczął głęboko badać aerologię.
Kierownik obserwatorium docenił umiejętności młodego naukowca i zaprosił go do studiowania dynamicznej meteorologii.
W rezultacie na początku 1914 roku Aleksander został wysłany do Niemiec na staż u słynnego meteorologa Wilhelma Bjerknesa, autora teorii frontów w atmosferze. W ciągu kilku miesięcy Friedman latał na statkach powietrznych, które w tamtym czasie były bardzo popularne.
Kiedy wybuchła I wojna światowa (1914-1918), matematyk zdecydował się wstąpić do lotnictwa. Przez następne trzy lata latał na wielu misjach bojowych, podczas których nie tylko brał udział w walkach z wrogiem, ale także prowadził zwiad powietrzny.
Za zasługi dla Ojczyzny Aleksander Aleksandrowicz Fridman został kawalerem św. Jerzego, odznaczony złotym herbem i Orderem św. Włodzimierza.
Ciekawostką jest to, że pilot opracował tabele dla celowanych bombardowań. Osobiście przetestował wszystkie swoje postępy w bitwach.
Pod koniec wojny Friedman osiadł w Kijowie, gdzie uczył w Wojskowej Szkole Pilotów Obserwatorów. W tym czasie opublikował pierwszą pracę edukacyjną dotyczącą nawigacji lotniczej. Równocześnie pełnił funkcję kierownika Centralnej Stacji Żeglugi Powietrznej.
Aleksander Aleksandrowicz utworzył na froncie służbę meteorologiczną, która pomogła wojsku w ustaleniu prognozy pogody. Następnie założył przedsiębiorstwo Aviapribor. Ciekawe, że w Rosji była to pierwsza fabryka przyrządów lotniczych.
Po zakończeniu wojny Fridman pracował na nowo powstałym uniwersytecie w Permie na Wydziale Fizyki i Matematyki. W 1920 r. Założył na wydziale 3 katedry i 2 instytuty - geofizyczny i mechaniczny. Z czasem został przyjęty na stanowisko prorektora uczelni.
W tym okresie biografii naukowiec zorganizował stowarzyszenie, w którym studiowano matematykę i fizykę. Wkrótce ta organizacja zaczęła publikować artykuły naukowe. Później pracował w różnych obserwatoriach, a także uczył studentów aerodynamiki stosowanej, mechaniki i innych nauk ścisłych.
Aleksandr Aleksandrowicz obliczył modele atomów wieloelektronowych i zbadał niezmienniki adiabatyczne. Kilka lat przed śmiercią pracował jako redaktor naczelny w publikacji naukowej „Journal of Geophysics and Meteorology”.
W tym samym czasie Friedman udał się w podróż służbową do niektórych krajów europejskich. Na kilka miesięcy przed śmiercią został szefem Głównego Obserwatorium Geofizycznego.
Osiągnięcia naukowe
Podczas swojego krótkiego życia Alexander Fridman zdołał osiągnąć zauważalny sukces w różnych dziedzinach naukowych. Stał się autorem szeregu prac poświęconych zagadnieniom meteorologii dynamicznej, hydrodynamiki płynu ściśliwego, fizyce atmosfery i kosmologii relatywistycznej.
Latem 1925 roku rosyjski geniusz wraz z pilotem Pawłem Fedoseenko przelecieli balonem, osiągając w ówczesnym ZSRR rekordową wysokość - 7400 m! Jako jeden z pierwszych opanował i zaczął wykładać rachunek tensorowy jako integralną część programu ogólnej teorii względności.
Friedman stał się autorem pracy naukowej „Świat jako przestrzeń i czas”, która pomogła jego rodakom zapoznać się z nową fizyką. Światowe uznanie zyskał po stworzeniu modelu niestacjonarnego Wszechświata, w którym przewidział ekspansję Wszechświata.
Obliczenia fizyka wykazały, że model stacjonarnego Wszechświata Einsteina okazał się przypadkiem szczególnym, w wyniku czego obalił on pogląd, że ogólna teoria względności wymaga skończoności przestrzeni.
Aleksander Aleksandrowicz Fridman uzasadnił swoje przypuszczenia co do tego, że Wszechświat należy rozpatrywać jako różnorodne przypadki: Wszechświat kurczy się w punkt (w nic), po czym ponownie wzrasta do określonego rozmiaru, a następnie ponownie zamienia się w punkt itd.
W rzeczywistości mężczyzna powiedział, że wszechświat można stworzyć „z niczego”. Wkrótce na łamach Zeitschrift für Physik rozwinęła się poważna debata między Friedmanem i Einsteinem. Ten ostatni początkowo krytykował teorię Friedmana, ale po pewnym czasie był zmuszony przyznać, że rosyjski fizyk miał rację.
Życie osobiste
Pierwszą żoną Aleksandra Fridmana była Ekaterina Dorofeeva. Potem poślubił młodą dziewczynę, Natalię Malininę. W tym związku para miała chłopca Aleksandra.
Ciekawe, że później Natalya otrzymała stopień doktora nauk fizycznych i matematycznych. Ponadto kierowała leningradzkim oddziałem Instytutu Ziemskiego Magnetyzmu, Jonosfery i Propagacji Fal Radiowych Akademii Nauk ZSRR.
Śmierć
Podczas podróży poślubnej z żoną Friedman zachorował na tyfus. Zmarł z powodu niezdiagnozowanej duru brzusznego w wyniku niewłaściwego leczenia. Aleksander Aleksandrowicz Fridman zmarł 16 września 1925 roku w wieku 37 lat.
Zdaniem samego fizyka mógł zarazić się tyfusem po zjedzeniu niemytej gruszki kupionej na jednej ze stacji kolejowych.
Zdjęcie: Alexander Alexandrovich Fridman
